Hanzeblog: Godsdienst en de Hanzehandel van Zutphen
Sint-Nicolaas
Nu dichten we Sint-Nicolaas vaak een andere rol toe, maar de kooplieden in de Hanzetijd zagen Sint-Nicolaas, en ook Sint-Olof, als hun beschermheiligen. De Zutphense schippers waren verenigd in het Sint-Olofsgilde en ze hadden daarvoor een eigen altaar in de Sint-Walburgiskerk. Altijd al was sprake van een nauwe relatie tussen godsdienst en handel.
Op de afbeelding: Sint-Walburga. (bron: Stedelijk Museum Zutphen)
Jaarmarkten bijvoorbeeld werden meestal gehouden rondom belangrijke religieuze feestdagen; zoals in Zutphen de Meimarkt rondom de feestdag van Walburga (1 mei). En ook rond 24 Augustus, de dag voor Sint-Bartholomeus, werd een jaarmarkt gehouden. Die begon meestal al op 16 augustus, de dag van de kerkwijding van de Walburgiskerk. Op die dag kon men ‘aflaten’ verkrijgen en dat trok altijd extra volk naar de stad. Met zo'n aflaat hoopte de koper dat straffen in het hiernamaals zouden worden kwijtgescholden.
Geld verdienen door te handelen (woekeren) was weliswaar tegen de zuivere christelijke moraal, maar dat kon worden afgekocht door goede werken te verrichten zoals geld schenken of instellingen stichten voor de armen.
Dertig altaren
Vreemde kooplieden die de stad bezochten gingen ook naar de kerk om geld te doneren aan de altaren van hun beschermheiligen en die te vragen hen te beschermen tegen onheil. Er stonden meer dan dertig altaren in de kerk waar een nog groter aantal heiligen werden vereerd. Het gedoneerde geld belandde nog wel eens naast het offerblok en zo troffen archeologen tijdens archeologisch onderzoek honderden middeleeuwse munten aan. Omdat de munten uit diverse Noord-Europese steden komen, geven ze een goede indruk van het gebied waarin de Zutphense handel zich toen afspeelde.
Tot 31 december is in de Walburgiskerk een kleine presentatie te zien over Godsdienst, de Hanze en Zutphen in de late middeleeuwen (1250-1550). Het is een onderdeel van de Hanze-tentoonstelling in het Stedelijk Museum Zutphen.
(Bron: Stedelijk Museum Zutphen en Erfgoedcentrum Zutphen)